Nýja stafsetningarorðabókin
Mig langar að byrja á því að fagna þessu þjóðþrifaframtaki. Bravó, bravó, bravó.
En þá rakleitt að gapastokknum. Ég hef aldrei skilið hvers vegna það er ekki hægt á Íslandi að gefa út heildstæða orðabók sem þjónar breiðum fjölda fólks, alveg eins og gert er í útlöndum. Orðabók sem er allt í senn: framburðarorðabók, réttritunarorðabók, beygingarorðabók, merkingarorðabók, orðsifjabók, samheitaorðabók og málnotabók.
Svona bækur eru til alls staðar í kringum okkur. Í þeim stendur uppflettiorðið fremst (rétt stafsett og með afbrigðum), kyn þess og kenniföll fyrir aftan og svo framburður hljóðskrifaður innan hornklofa. Sagt frá erfiðri/varasamri beygingu og síðan kemur definisjón eða –sjónir (með samheitaívafi) og umfram allt praktískar dæmasetningar í samhengi um hvernig á að nota orðið. Loks kemur örstutt afleiðsla þar sem uppruni og þróun er rakin.
Nú segið þið að slík bók yrði klettur að vexti. Þá segi ég: Nei, öllum óþarfa yrði sleppt (skáldamálsorðum, landshlutamáli og öðrum kúríósítetum sem hægt er að safna saman annars staðar).
Það þarf bók sem svarar á einum stað helstu spurningum sem vakna í dagsins önn. Í dag er þetta allt saman í milljón bókum og mörgum tonnum af pappír, og það er ekki einu sinni til alvöru íslensk framburðarorðabók (bara sambræðingur upp úr kennsluhefti í hljóðfræði) eða beygingarorðabók (bara á netinu). Ég hef heldur einhvern veginn aldrei botnað í Orðaheimi og Orðastað.
Það fyrsta sem öskraði annars á mig þegar ég opnaði nýju stafsetningarorðabókina var innsláttarvillan Bernouilli-lögmál á bls. 679, en svo kom það rétt Bernoulli-lögmál á bls. 712.
Svo eiga notendur líka að fatta það sjálfir hvenær á að rita stóran staf í sérnöfnum. Af hverju stendur til dæmis ríkisútvarp –ið í flettunum en Ríkisútvarpið í einhverri rammagrein aftast um stóran staf? Af hverju er orðið Mannanafnanefnd/mannanafnanefnd ekki einu sinni í bókinni?
Að öðru leyti er ég afar sáttur við nýju stafsetningarorðabókina. Nema þar er gerð tilraun til að setja einhverjar algildar reglur um kommusetningu. Þið vitið hvað mér finnst um það.
Mig langar að byrja á því að fagna þessu þjóðþrifaframtaki. Bravó, bravó, bravó.
En þá rakleitt að gapastokknum. Ég hef aldrei skilið hvers vegna það er ekki hægt á Íslandi að gefa út heildstæða orðabók sem þjónar breiðum fjölda fólks, alveg eins og gert er í útlöndum. Orðabók sem er allt í senn: framburðarorðabók, réttritunarorðabók, beygingarorðabók, merkingarorðabók, orðsifjabók, samheitaorðabók og málnotabók.
Svona bækur eru til alls staðar í kringum okkur. Í þeim stendur uppflettiorðið fremst (rétt stafsett og með afbrigðum), kyn þess og kenniföll fyrir aftan og svo framburður hljóðskrifaður innan hornklofa. Sagt frá erfiðri/varasamri beygingu og síðan kemur definisjón eða –sjónir (með samheitaívafi) og umfram allt praktískar dæmasetningar í samhengi um hvernig á að nota orðið. Loks kemur örstutt afleiðsla þar sem uppruni og þróun er rakin.
Nú segið þið að slík bók yrði klettur að vexti. Þá segi ég: Nei, öllum óþarfa yrði sleppt (skáldamálsorðum, landshlutamáli og öðrum kúríósítetum sem hægt er að safna saman annars staðar).
Það þarf bók sem svarar á einum stað helstu spurningum sem vakna í dagsins önn. Í dag er þetta allt saman í milljón bókum og mörgum tonnum af pappír, og það er ekki einu sinni til alvöru íslensk framburðarorðabók (bara sambræðingur upp úr kennsluhefti í hljóðfræði) eða beygingarorðabók (bara á netinu). Ég hef heldur einhvern veginn aldrei botnað í Orðaheimi og Orðastað.
Það fyrsta sem öskraði annars á mig þegar ég opnaði nýju stafsetningarorðabókina var innsláttarvillan Bernouilli-lögmál á bls. 679, en svo kom það rétt Bernoulli-lögmál á bls. 712.
Svo eiga notendur líka að fatta það sjálfir hvenær á að rita stóran staf í sérnöfnum. Af hverju stendur til dæmis ríkisútvarp –ið í flettunum en Ríkisútvarpið í einhverri rammagrein aftast um stóran staf? Af hverju er orðið Mannanafnanefnd/mannanafnanefnd ekki einu sinni í bókinni?
Að öðru leyti er ég afar sáttur við nýju stafsetningarorðabókina. Nema þar er gerð tilraun til að setja einhverjar algildar reglur um kommusetningu. Þið vitið hvað mér finnst um það.
<< Home